اصول مهم برنامه‌ریزی درسی

برنامه‌ریزی

در برنامه‌ریزی درسی به ویژه برای دانش آموزانی که خود را برای کنکور آماده می کنند چند نکته ی اساسی باید مورد توجه قرار گیرد.

 

هر روز درس بخوانید

هر روز حتی اگر اندک هم باشد، مطالعه ی دروس را انجام دهیم، برای درک این موضوع می توانیم قانون اول نیوتن را مثال بزنیم، بر طبق این قانون، ” هر جسمی تمایل دارد وضعیت خود را حفظ کند مگر آن که نیرویی از بیرن بر آن وارد شود

یعنی اگر ساکن است تمایل دارد در وضعیت سکون خود باقی بماند و اگر متحرک است تمایل دارد حرکت خود را حفظ نماید مگر آن که نیرویی از بیرون بر آن وارد شود. پس دانش آموزی که چند روز یا حتی یک روز ساکن باشد و هیچ مطالعه ای را انجام ندهد، تمایل دارد سکون خود را حفظ کند و اصولا برای مطالعه در روز بعد، باید یک نیروی اولیه ای را به کار برد تا بتواند به وضعیت قبل برگردد. بنابراین باید مطالعه پیوسته باشد نه منفصل، حفظ این امتداد و استمرار یکی از اصول برنامه ریزی است.

 

درس هر روز را همان روز بخوانید

این اصل یکی از مهم ترین اصول در برنامه ریزی آموزشی است. بر طبق تحقیقات آقای ابینگ هاوس در صورتی که از مطالعه ی مطلبی ۲۴ ساعت بگذرد و آن مطلب در این مدت تکرار نشود، ۷۰% تا ۷۵% مطالب فراموش می گردد. پس مطالبی که در کلاس تدریس می شود، قبل ۲۴ ساعت باید تکرار و تمرین شود تا بهتر در ذهن شکل بگیرند.

محققان دریافتند دانش آموزانی که یادداشت هایشان را در ۵ دقیقه بعد از کلاس مرور می کنند، یک و نیم برابر دانش آموزانی که مطالب را به چند هفته بعد در زمان امتحان موکول می کنند، به یاد می آورند. ولی ما اغلب عادت کرده ایم، درسی را که امروز داده شده کنار بگذاریم و به مطالعه و انجام تکالیفی بپردازیم که فردا قرار است ارائه دهیم. تغییر این عادت ممکن است، ابتدا دشوار باشد، اما انجام این عمل پس از مدتی تاثیر شگفت انگیز آن را حس خواهید کرد.

پیش روی درس همان روز + مرور درس فردا

هر روز پس از مراجعه به منزل حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد وقت خود را برای مطالعه ی درسی که همان روز فرا گرفته اید و ۳۰ تا ۴۰ درصد دیگر را برای آمادگی درس فردا صرف نمایید. مثلا اگر ۷ ساعت درس می خوانید حدود ۴ ساعت برای پیش روی درس همان روز و حدود ۳ ساعت برای مرور درس فردا بگذارید. به عنوان مثال اگر ۳ تا ۴ درس در مدرسه داشته اید ابتدا به مطالعه درس همان روز پرداخته، سپس درس فردا را مطالعه کنید (دوره کنید).

به این شکل هنگامی که درسی داده شد چون در همان روز دروس فراموش نشده اند خیلی زودتر تمرین ها ( و یا تست ها ) حل شده و یادگیری راحت تر صورت می گیرد و زمان کمتری هم صرف می گردد و چون تکالیف داده شده در همان روز انجام گرفته کافی است شب قبل از آن که درس پرسش می شود، فقط مرور شود تا آمادگی مناسب ایجاد گردد.

 

همه درس ها را در هفته مطالعه نمایید

بدیهی است که در یک روز نمی توان تعداد ۸ درس یا بیشتر را خواند. اما قطعا باید همه ی درس ها ( چه عمومی و چه اختصاصی ) را در طی یک هفته مطالعه کرد. درس های اختصاصی کلیدی را ( مثلا ریاضیات برای رشته ریاضی و یا زیست برای تجربی) و ادبیات و عربی برای انسانی هر روز در برنامه بگنجانید و درس های دیگر را در روزهای هفته پخش کنید.

 

حداقل ۲ بار در هفته هر درس را مطالعه کنید.

امتداد و پیوستگی در مطالعه ی درس ها، تثبیت و تسلط آن ها را قطعی خواهد کرد. مطالعه ی منفصل و شکسته با وقفه های یک هفته یا بیش تر به تثبیت آن ها صدمه خواهد زد. در ادامه ی بحث خواهیم دید که در کنکور تعادل در مطالعه، نقش اصلی موفقیت را دارد به عبارتی هیچ درس نباید فدای درس دیگر شود.

اولویت بندی کنید

اولویت بندی یعنی به هر چیز که مهم تر است بیش تر توجه شود.

 

موارد اولویت بندی :

اولویت بندی و توزیع مناسب وقت در موارد اساسی زیر قابل بیان است:

۱- بین (عمومی) و (اختصاصی)

۲- بین ( پیش دانشگاهی و مباحث پایه مرتبط) و ( پایه مستقل )

۳- بین ( تشریحی ) و ( تستی )

اولویت بندی بین تشریحی و تستی: قبل از هر چیز لازم است بدانید یاد گیری فرایندی چند مرحله ای و قانون مند است و مراحل مختلف آن ترتیب زمانی دارد.

 

فرآیند یادگیری به طور خلاصه چنین است :

آشنایی با موضوع ( در کلاس درس)

– مطالعه ی جزوه و کتاب

– حل تمرینهای تشریحی آخر فصل یا درس کتاب درسی ( اجباری )

– حل تمرینهای تشریحی اضافی ( در صورت لزوم )

– تمرین تستی

– کوئیز، آزمون و امتحان

– رفع اشکال و ارزیابی

 

بدین ترتیب معلوم می شود. که در مراحل ابتدایی یادگیری هر مبحثی ( در حالت جزء ) و در ماه های ابتدایی سال ( در حالت کلان ) کار تشریحی پیش نیاز کار تستی است.

 

اولویت بندی بین عمومی و اختصاصی:

درس های اختصاصی تعیین کننده تر هستند، اما از حیث اهمیت، هر دو گروه از درس ها ارزش یکسانی دارند چه بسا داوطلبان قوی که فقط به اختصاصی اهمیت می دهند و به عمومی ها توجه لازم ندارند. صدمات جبران ناپذیری خورده اند و بر عکس داوطلبانی که اهمیت لازم به اختصاصی ندادند این گروه نیز صدمه ( البته بیشتری) خورده اند. اما از حیث زمانی که برای این دو صرف می کنید.

وضع به این گونه است: برای اختصاصی نیاز به دقت بیش تری نسبت به عمومی است در ابتدای سال اختصاصی حدود ۷۰% و عمومی ۳۰% از وقت شما را خواهد گرفت و به تدریج تا پایان سال و ماه های نزدیک به کنکور این نسبت به ۶۰% اختصاصی و ۴۰% عمومی می رسد در هفته های آخر می تواند ۳۰% اختصاصی و ۷۰% عمومی مثلا مرور درس های معارف و ادبیات و . . . برسد.

اولویت بندی بین مباحث پیش دانشگاهی و پایه:

ظاهرا نقش مباحث پیش دانشگاهی و پایه مستقل در کنکور یکسان است ( ۵۰% و ۵۰%) ( در بعضی درس ها نقش پایه و در بعضی نقش پیش دانشگاهی پر رنگ تر است اما زمانی که برای آن ها باید صرف کرد، متفاوت است. برای درس های پیش دانشگاهی و مباحث پایه ی مرتبط ۶۰% تا ۷۰% و برای مباحث پایه مستقل ۳۰% تا ۴۰% وقت باید صرف کرد دلیل آن را می توان به سنگین تر بودن مباحث پیش دانشگاهی، تازه تر بودن مباحث آن و پوشش دادن بسیاری از مطالب پایه دانست باز تاکید می کنیم تعداد سوالی که از مباحث پایه در کنکور می آید در برخی درس ها مثل زیست، شیمی، معارف بیش از تعداد آن در پیش دانشگاهی است. به عبارتی مباحث پایه را دست کم نگیرید.

متعادل مطالعه کنید

تعادل از ” عدل ” می آید. یعنی هر چیز را در جای خود قرار دادن بی توجهی به یک درس و یا بدتر از آن کنار گذاشتن کامل یک درس و توجه بیش از حد به یک درس صدمه ی جدی به شما خواهد زد.

 

هر داوطلب به طور طبیعی درسی را که بیش تر دوست دارد و یا مسلط تراست بیش تر کار می کند. اما باید دانست نحوه ی تعیین نمره ی تراز و رتبه ی داوطلبان ضوابط و قوانین خااص خود را داشته و به علاقه ی ما کاری ندارد. هر داوطلبی با دانستن این قوانین و ضوابط می تواند نتیجه ی بهتری نسبت به حالت عادی خود کسب کند مثلا می توان به ازای مدت مطالعه یکسان به جای رتبه ی ۵۰۰۰ رتبه ۴۰۰۰ یا بهتر را کسب کرد.

 

حال نحوه تعیین نمره تراز در کنکور را از این حیث توضیح می دهیم.

به طور کلی درصدی که در هر درس کسب می کنیم باید با وضعیت عمومی داوطلبان هم رشته ی ما سازگار باشد.

مثلا در رشته ی تجربی، عمده ی داوطلبان زیست و شیمی را بالا می زنند اما ریاضی و فیزیک را کمتر.

 

و برای رتبه های برتر میانگین درصد زیست و شیمی بیشتر از ۸۰ است. اما درس ریاضی و فیزیک در محدوده ی ۴۰ تا ۵۰ درصد می باشد. بنابراین یک داوطلب تجربی باید سعی کند با این روال عمومی هماهنگ شود. به عنوان مثال اگر یک نفر زیست و شیمی را پایین تر از روال معمول داوطلبان هم گروه خود بزند و در مقابل ریاضی و فیزیک را بالا بزند برخلاف جریان آب شنا کرده است. و در تراز بندی ضرر می کند.

 

عین همین رفتار در رشته ی ریاضی نیز وجود دارد. در رشته ی ریاضی تعیین کننده ریاضی و فیزیک است. اما حتما می بایست به شیمی نیز بهای لازم را دادد و یا در رشته ای انسانی نیز وضع به همین گونه است. ( البته در هر زیر گروه انسانی رفتار عمومی داوطلبان، ویژه ی آن زیر گروه است)

 

نتیجه ی منطقی این که هیچ درسی را نباید کنار بگذارید. درصد صفر به شدت نمره ی تراز و رتبه را خراب می کند.

 

خطر دیگری که داوطلبان قوی را تهدید می کند آن است که به دلیل اهمیت درس های اختصاصی ( که به اهمیت آن واقفیم ) به درس های عمومی بهای لازم را نمی دهند. بوده اند داوطلبان بسیار قوی که در درس های اختصاصی نمره ی بالا به دست آورده اند، اما در درس های عمومی همچون معارف را به امید این که خواهند خواند رها کرده، در نهایت فرصت کافی برای پرداختن به آن را به دست نیاورند. اما به یاد داشته باشید استادخواندن معارف و عربی و ادبیات را برای شما آسان تر و شیرین تر کرده است به طوری که می توانید بالای ۹۰ و ۱۰۰% بزنید. این کتابها و سی دی ها در قسمت سی دی و کتابهای درسی و کنکوری گذاشته شده اند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.