به عنوان یک داوطلب کنکوری که قرار است آزمون سراسری آینده را تجربه کنید، احتمالاً تاکنون برنامه‌ها و تدابیری را برای کنکور در نظر گرفته و اقداماتی را انجام داده‌اید؛ حتی ممکن است که بعضی از شما عزیزان، هنوز مطالعه‌ای نداشته باشید و تصمیم دارید که از روزهای آینده شروع به خواندن دروس نمایید، یا اینکه هنوز نمی‌دانید از کجا و چگونه شروع کنید و مشغول مشورت و رایزنی با افراد با تجربه هستید. در هر شرایطی که به سر می‌برید، شروع یک کار، حتی برای داوطلبان عزیزی که پشت کنکور مانده‌اند، نیز ممکن است باعث نگرانی و دغدغه‌های گوناگون و خاصی شود. اینکه چه برنامه‌ریزی‌ای بدین منظور داشته باشید، کدام درس‌ها در اولویت باشد، چگونه مطالعه کنید و چگونه پیش بروید، و ده‌ها موضوع دیگر از این دست، ممکن است که مغز شما را درگیر کند و باعث نگرانی شما شود.
بیشتر افرادی که کنکور را تجربه کردهاند، به این نتیجه می‌رسند که کنکور، گرچه به مدیریت درست و اصولی نیاز دارد، اما واقعاً آن غول بی‌شاخ و دمی نیست که پیش از این فکرش را می‌کردند؛ در واقع اگر ما یک چشم انداز درست و قانون‌مند از راهی که در پیش داریم و باید طی کنیم، پیشِ رویمان داشته باشیم، می‌توانیم به همه این دغدغه‌ها پایان دهیم. ممکن است برای همه داوطلبان، در راهی که تا آزمون سراسری دارند، نگرانی‌هایی پیش بیاید. این نگرانی‌ها می‌تواند برای هر یک از داوطلبان و بسته به شرایط هر کدام از آنها متفاوت باشد؛ اما مهم این است که این نگرانی، از هر جنسی که باشد، بر روند آمادگی مطالعاتی شما تاثیر منفی خواهد گذاشت؛ به همین منظور، در این مقاله درصددیم تا راهکارهایی را برای مقابله با نگرانی ارایه دهیم و از شما هم می‌خواهیم در لحظه‌هایی که در چنین شرایطی قرار گرفتید، برای برطرف ساختن آن، حتماً از این راهکارها استفاده کنید.
مهم‌ترین و اساسی‌ترین اصل در مواجه شدن با نگرانی در هر موردی، از جمله برای آمادگی در کنکور، این است که زمانی که نگران می‌شوید، هر چه سریع‌تر خودتان را از این وضعیت رها کنید. برای اینکه بتوانید چنین کاری را انجام دهید و به آرامش برسید، چند راهکار ساده وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم. هر یک از شما داوطلبان عزیز با به کارگیری این راهکارها می‌توانید تا حد بسیار زیادی بر نگرانی‌های خود مسلّط شوید.
۱- به خود یادآوری کنید که این دوران برای هر داوطلبی وجود دارد
نگرانی ممکن است که در هر زمینه و در هر شرایطی به سراغ همه ما بیاید؛ در واقع همه ما حتماً بارها و بارها این موضوع را تجربه کرده‌ایم. وقتی فردی تلفنش را جواب نمی‌دهد، دیر به خانه می‌آید، بیمار است، تحقیق یا کار سنگینی را برعهده گرفته است، اضطراب شب‌های امتحان به سراغ او آمده است و … همه و همه موجب بروز نگرانی می‌شوند. این موارد و سایر دغدغه‌هایی از این دست، از جمله نگرانی‌های کوچک و بزرگی هستند که ممکن است تاکنون ذهن همه ما را درگیر کرده باشند. وقتی موضوعی مثل کنکور باعث نگرانی شما می‌شود، با خود بگویید داوطلبان زیادی وجود دارند که در شرایط من هستند و نگرانی و دغدغه‌های شبیه به دغدغه‌های مرا هم تجربه می‌کنند. اینکه در چنین شرایطی هم ذات پنداری کنید، احساس خوبی به شما دست خواهد داد و حداقل تا اندازه‌ای باعث آرامش شما خواهد شد.
۲- هدف خود و تلاش‌هایی را که تاکنون انجام داده‌اید، به یاد بیاورید
ممکن است عامل نگرانی شما این باشد که تلاشی که کرده و درسی را که تاکنون خوانده‌اید، در مقایسه با آن چیزی که از خودتان انتظار داشته‌اید، کافی نبوده است. این نگرانی از جالب‌ترین انواع نگرانی‌هاست؛ زیرا هم می‌تواند مثبت و هم می‌تواند منفی باشد؛ مثبت از این نظر که شما را هر چه بیشتر به سمت تلاش بیشتر و در نتیجه موفقیت سوق دهد، و منفی از این نظر که ممکن است باعث شود تا روحیه تلاش و مطالعه شما آسیب‌پذیر شده و از همان تلاش و کوشش قبلی نیز دست بردارید. اگر چنین نگرانی‌هایی به سراغتان آمد، به هدفتان فکر کنید؛ به اینکه چه برنامه‌ای برای آینده خود از طریق موفقیت در کنکور در نظر گرفته‌اید، سال بعد خود را در کجا می‌بینید و چه احساسی از این موضوع دارید، و به تلاش‌هایی که تاکنون برای رسیدن به هدفتان داشته‌اید، فکر کنید و به آنها ارزش و بها بدهید و خود را به خاطر همه آن تلاش‌ها تمجید کنید. حتی اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که نه پشتوانه درسی و علمی قوی‌ای دارید و نه تاکنون مطالعه داشته‌اید، باز هم به جنبه مثبت نگرانی‌تان بها بدهید؛ چون به اندازه کافی وقت دارید که از این شرایط برای یک برنامه‌ریزی خوب درسی و یک شروع خوب و قوی برای آمادگی در کنکور، استفاده کنید. منتظر چه هستید؟ برخیزید و با امید و لبخند به آینده، قدم در راه بگذارید و ایمان داشته باشید که نتیجه تلاش خود را به زودی خواهید دید.
برای اینکه از نگرانی‌های خود کم کنید، ابتدا خواسته و هدف خود را به صورت دقیق و روشن مشخص کنید. هدف بزرگ یا بلند مدت خود را به اهداف کوچکتر و کوتاه مدت تقسیم کنید و برای رسیدن به هدف‌گذاری‌های کوتاه‌مدت خود، دست به عمل بزنید. آرزو کافی نیست؛ باید عمل کرد، و همین که شما بخواهید و قدم در راه بگذارید، بسیاری از نگرانی‌هایی که دارید، از بین خواهد رفت؛ زیرا چیزی در درون شما می‌گوید که «تو قدم در راه گذاشته‌ای؛ پس طی کردن مسیر هم چیزی نیست»؛ در واقع همان خواستن اول مهم است و بعد از آن باید اطمینان داشته باشید که در مسیر رسیدن به هدفتان، همه انرژی‌های مثبت، شما را یاری خواهند کرد.
۳- به داوطلبان موفقی فکر کنید که همین مسیر را گذرانده‌اند
همیشه وقتی که قدم در راه جدید می‌گذاریم یا می‌خواهیم کار تازه‌ای را انجام دهیم، ممکن است که نگرانی‌های مختلفی هم به سراغمان بیاید؛ از جمله اینکه: «آیا موفق می‌شوم؟» «چه سختی‌هایی ممکن است در راهی که در پیش دارم، پیش بیاید؟» و مانند آن. ممکن است نگرانی‌هایی از این دست، ذهن شما را درگیر کند و انرژی شما را کاهش دهد یا از بین ببرد؛ در حالیکه بسیار مهم است تا شما به عنوان یک داوطلب آزمون سراسری، پر انرژی و با روحیه باشید. اگر چنین نگرانی‌هایی به سراغتان آمد، سعی کنید که آرامش خود را حفظ کنید و به این نکته فکر کنید که چرا در حالیکه هنوز تجربه‌ای در خصوص کنکور ندارید، دچار پیش داوری‌های نگران کننده دربارۀ آن شده‌اید. یکی از مهم‌ترین دلایل این موضوع، ممکن است این باشد که افراد یا داوطلبانی برای شما از سختی‌ها و مشکلات کنکور گفته و ذهن شما را با صحبت‌های خود مشوّش و آلوده کردهاند. بهترین راه در چنین شرایطی، این است که به سراغ افراد موفق کنکور بروید و با آنها صحبت کنید و از آنها در مورد نگرانی‌هایی که این افراد در طول آمادگی برای کنکور داشته و راه‌هایی که با کمک گرفتن از آنها با این نگرانی‌ها مقابله می‌کرده‌اند، بپرسید. آن وقت خواهید دید که شما تنها نبوده و نیستید؛ فقط مهم این است که چگونه این با این نگرانی و استرس‌ها مقابله کنید. یادتان باشد که افراد موفق، کارهایی را انجام می‌دهند که باعث پیشرفتشان می‌شود. اگر شما هم کار کسانی را که موفق شده‌اند، انجام دهید، در پایان به همان نتایجی که آنها به آن رسیده‌اند، می‌رسید؛ پس معجزه‌ای در کار نیست؛ بلکه موضوع یک قانون در میان است: «کافی است بدانید که دیگران پیش از شما چه کردهاند که موفق شده‌اند.»
۴- آنچه را تاکنون انجام داده‌اید، بررسی نمایید و در برنامه خود تعادل ایجاد کنید
ممکن است در میان راه احساس کنید که آنچه تا به حال خوانده و زحمتی که بدین منظور تاکنون کشیده‌اید، کافی نبوده است و این موضوع باعث نگرانی شما شود. قبل از هر چیز این نکته را در نظر داشته باشید که برای آمادگی در کنکور، هیچ وقت دیر نیست، و حتی اگر داوطلبی وجود داشته باشد که چند ماه بعد نیز با تلاش و کوشش خوب، شروع به مطالعه جدی نماید، می‌تواند نتیجه نسبتاً خوبی را کسب کند. نکته دیگر این است که وقتی چنین احساسی به شما دست داد، حتماً تمام کارهایی را که تاکنون انجام داده‌اید، دوباره بررسی کنید. ممکن است که شما برای آمادگی در کنکور، کارهای مختلفی را انجام داده‌اید که از چشمتان دور مانده است؛ مثلاً مدت‌ها مشورت کرده، تلاش کرده و یک برنامه‌ریزی خوب انجام داده‌اید. گرچه برنامه‌ریزی، جزیی از حجم دروس خوانده شده شما نیست، اما انجام این کار باعث می‌شود تا شما طبق قاعده و اصول درس بخوانید و همین موضوع باعث پیشی گرفتن شما از رقبایتان شود.
سعی کنید که با خود صادق باشید. حتی اگر نگرانی شما بجا و درست باشد، نگران ماندن کاری را از پیش نمی‌برد و فقط باعث تحلیل انرژی شما و بازداشتن شما از ادامه کارتان می‌شود؛ پس برای اینکه حس بهتری پیدا کنید و از نگرانی درآیید، سعی کنید که نگاهی دوباره به برنامه مطالعاتی خود داشته باشید و نقص‌ها و کمبودهای آن را بررسی نمایید؛ سپس، وقتی متوجه شدید که علت نارضایتی شما چیست، در صدد رفع آن برآیید و بهترین کارها را انجام دهید.
۵- در برنامه درسی خود تنوع ایجاد کنید
یکی از عواملی که ممکن است در طول آمادگی برای کنکور برای هر داوطلبی ایجاد نگرانی و استرس نماید، برنامه مطالعاتی اوست. ممکن است پس از مدتی فکر کنید در برنامه‌ای که تنظیم کرده‌اید، اشکالاتی وجود دارد؛ مثلاً سهم یک درس اصلی در برنامه‌تان کم و سهم یک درس در برنامه شما زیاد است یا اینکه جایی را برای مرورهای هفتگی و … در این برنامه در نظر نگرفته‌اید. حتی اگر برنامه شما، برنامه خوب و مقبولی باشد، باز هم ممکن است این نگرانی شما را آزار دهد که آیا برنامه مناسبی ریخته‌اید یا نه. برای اینکه از این موضوع مطمین شوید، لازم است که چند کار را انجام دهید. اول اینکه ببینید آیا تنوع درسی را در برنامه خود در نظر گرفته‌اید یا نه؛ اگر این طور نیست، حتماً با توجه به ضعف‌ها و نقاط قوت خود، درس‌ها را به شکل متنوع‌تر و طبق شرایط خودتان تنظیم کنید و برنامه‌تان را مجدداً به دانشجویانی که سال‌های قبل رتبه‌های خوبی کسب کرده و موفق بوده‌اند، نشان دهید، و یا از معلمان و مشاورانتان کمک بگیرید و با آرامش دوباره شروع به مطالعه نمایید.
هر هفته دقایقی وقت صرف کنید و بررسی و ارزیابی کنید که برای رسیدن به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود در کنکور، لازم است که چه خصوصیات و مهارت‌هایی را در خود ایجاد کنید؛ مثلاً مقابله با خواب زیاد، تکمیل بهتر دفتر برنامه‌ریزی، اجراء درس هر روز در همان روز، حل تمرین مستمر و مداوم و ….
دقت کنید که برای طی مسیر در رسیدن به هدف بلند مدت خود، می‌توانید از قطب‌نما استفاده کنید تا از مسیر اصلی‌تان منحرف نشوید. منظور از قطب‌نما در این مسیر، همان برنامه راهبردی است. بررسی کنید که آیا جهت حرکت شما صحیح است یا خیر، و در کدام قسمت‌ها از برنامه‌تان جدا شده‌اید که باید در ایستگاه‌های جبرانی برای آن قسمت‌ها نیز برنامه‌ریزی کنید. به خاطر داشته باشید: «موفقیت، تکرار لجوجانه کارهای ساده و درست است.»
۶-علاقه‌مندی‌هایتان را فراموش نکنید
انسان، یک موجود تک‌بعدی نیست و برای رسیدن به کمال آفریده شده است. به همین خاطر، تنها کافی است که برای رسیدن به کمال، اشتیاق داشته باشد. انسان، ظرفیت نامحدودی دارد و انسان موفق کسی است که با تمام توان از ظرفیت‌هایش استفاده می‌کند؛ با این همه، باید توجه داشت همان‌گونه که داوطلبان عزیز می‌توانند به صورت نامحدودی برای تحقق برنامه‌های مطالعاتی و آمادگی خود در کنکور تلاش کنند و وقت بگذارند، باید زمانی را نیز برای خود و خواسته‌هایشان درنظر بگیرند. این هم بخشی از قابلیت‌های انسان است که اگر بخواهد، می‌تواند همه کارهای خود را به صورت هم زمان انجام دهد.
روند آمادگی برای کنکور، یک روند طولانی است و ممکن است که برای بسیاری از داوطلبان، با خستگی‌های روحی و جسمی فراوانی همراه شود؛ به خصوص برای داوطلبانی که نتوانند یا نخواهند در برنامه خود، وقتی را برای انجام کارهای دلخواه غیردرسی‌شان در نظر بگیرند. جسم و روح هر یک از شما داوطلبان نیز، مانند سایر مردم، از انجام یک کار متوالی و یکنواخت خسته خواهد شد؛ پس خود را، مخصوصاً از همین ابتدا، فقط و فقط درگیر درس خواندن و آمادگی در کنکور نکنید. بسته به اینکه در چه سطح علمی هستید و آمادگی درسی شما از قبل چقدر است، حتماً زمان‌هایی هر چند کوتاه را در طول هفته برای پرداختن به تفریحات و برنامه‌های دلخواه خود نیز در نظر بگیرید. اگر در نظر گرفتن این زمان‌ها برای انجام کارهای مورد علاقه و تفریح، باعث این نگرانی در شما شد که از درس خواندن عقب خواهید افتاد، به خود بگویید که دارید بابت زحمتی که در طول هفته کشیده‌اید، به خودتان پاداش می‌دهید؛ پس سعی کنید خوب درس بخوانید تا از پاداشی که به خود می‌دهید نیز لذت ببرید. حتماً به این نکته نیز توجه داشته باشید که هر چه به روزهای پایانی آمادگی در کنکور نزدیک می‌شوید، باید برنامه مطالعاتی خود را فشرده‌تر کنید و مدت زمان بیشتری را به درس خواندن اختصاص دهید؛ البته در همان شرایط هم باز به یاد داشته باشید که جسم و روح شما نیاز به استراحت دارد، و اگر این موضوع را خوب مدیریت کنید، نه تنها با انرژی بیشتری درس خواهید خواند، بلکه بدین ترتیب، بسیاری از نگرانی‌های شما هم از بین خواهد رفت.
مهندس امیر مسعودی مدرس برتر فیزیک و ریاضی کنکور
برای دریافت مشاوره و برنامه ریزی رایگان موسسه کنکور آسان است با شماره‌های
۴۰ ۹۶ ۴۰ ۶۶ – ۰۲۱
۳۸۸۹ ۷۵۲ ۰۹۱۲
۰۹۱۲۸۳۷۵۷۴۷
تماس بگیرید